سفسطه چیست؟
شاگردان از استادشان پرسیدند: “سفسطه
چیست؟”
استاد کمی فکر کرد و جواب داد: “گوش کنید،
مثالی می زنم، دو مرد پیش من می آیند. یکی تمیز و دیگری کثیف من به آن ها پیشنهاد
می کنم حمام کنند. شما فکر می کنید، کدام یک این کار را انجام
دهند؟”
هر دو شاگرد یک زبان جواب دادند: “خوب
مسلما کثیفه!”
استاد گفت: “نه، تمیزه. چون او به حمام
کردن عادت کرده و کثیفه قدر آن را نمی داند. پس چه کسی حمام می
کند؟”
حالا پسرها می گویند:
“تمیزه!”
استاد جواب داد: “نه، کثیفه، چون او به
حمام احتیاج دارد” و باز پرسید: “خوب، پس کدامیک از مهمانان من حمام می
کنند؟”
یک بار دیگر شاگردها گفتند:
“کثیفه!”
استاد گفت: “اما نه، البته که هر دو! تمیزه
به حمام عادت دارد و کثیفه به حمام احتیاج دارد. خوب بالاخره کی حمام می
گیرد؟”
بچه ها با سر درگمی جواب دادند: “هر
دو!”
استاد این بار توضیح می دهد: “نه، هیچ
کدام! چون کثیفه به حمام عادت ندارد و تمیزه هم نیازی به حمام کردن
ندارد!”
شاگردان با اعتراض گفتند: “بله درسته، ولی
ما چطور می توانیم تشخیص دهیم؟ هر بار شما یک چیزی را می گویید و هر دفعه هم درست
است.”
استاد در پاسخ گفت: “خوب پس متوجه شدید،
این یعنی سفسطه! خاصیت سفسطه بسته به این است که چه چیزی را بخواهی ثابت
کنی!”